رمزی العیاری
روزنامه‌نگار تونسی

مقدمه: نجا المهداوی انتخاب کرد که بر حروف عربی تکیه کند و این یک انتخاب حکیمانه بود چرا که حرف همیشه خط تماس خلقت با کلام است (دکتر عبدالوهاب بوحدیبه)
هربار که با "نجا المهداوی" دیدار و دستم را برای مصافحه به سویش دراز می‌کنم، احساس می‌کنم که انگشتان دستانش به انگشتان بشر شباهتی ندارد، بلکه یک ترکیب جسمانی عجیب است که بین شکنندگی غنچه‌های میخک و صلابت سنگ جمع کرده است، انگشتانی که مانند آبنوسی که روی خود را به سمت خورشید کرده باشد، می‌درخشند. زیرا هر کس که در گرفتن دوات و قلم مو و ابزارهای قلمی پشتکار داشته باشد و بر نگارش حرف و لجاجت در یکی از حوزه‌های آن و ایستادگی عقل خروشانش در حوزه هنری که از آن برخوردار است، از خود پایبندی نشان داده باشد، انگشتانش به شکل دیگری ساخته می‌شوند. انگشتان المهداوی به آشنای دیرینه حروف تبدیل شد، به طوری که از دو دستش حروف می‌روید، همانطور که گل لاله در دامنه کوه‌ها، و بر غم‌های عمیق غلبه می‌کند و خود شاد می‌شود و دل‌ها را شادان می‌گرداند. 
این انگشتان، بزرگی و عظمت را برای مردی ساختند که حروف، بر او سخت گرفته و روح او را در برگرفتند، بنابراین او افسانه‌های قدیمی را در هم شکست و آن را به شکلی متفاوت از شعر و تزئین و آراستن کاغذ به انواع مختلف معانی، شکل داد و با هوشیاری قلب خود، آن را به سوی عرصه ناشناخته‌ای هدایت کرد و آن را به سان کشاورزی شجاع در زمین هنرهای تجسمی زرع کرد و هنر و نگاه‌های جدیدی از حروف را رقم زد که چهره فرهنگ تونس را برای همیشه تغییر داد. 
نجا المهداوی، به مکاتب خط عربی وابستگی نداشت یا اینکه خود، تنها یک خطاط زیبانگار نبود که به خوبی تقلید بداند و همچون خطاطان قدیمی، اسیر فناوری‌های نگارش باشد که حروف را در قالبی اسیر کرده و آن را به فناوری‌هایی محدود کردند که به قوانینی می‌ماند که گریزی از آن نیست. بلکه او یک "‌حروف‌نگار"‌ است که سایه حروف عربی سرشار از انحناها، قوس‌ها، فاصله‌ها، شیارها، گنبدها، شکاف‌ها و بلندی‌ها را گرفته است و مدهوش فریب نقطه گذاری‌ها و سرگشته خلأ درون حرف "ن"‌ است و به بلندای الف اوج می‌گیرد و در انحنای لام و چاله‌های ضاد به گشت و گذار می‌پردازد. 
نجا المهداوی در آغاز دهه ۱۹۶۰ برای تحصیل هنرهای زیبا، به آکادمی هنرهای دانشگاه سنت آندریا در رم رفت و در سال ۱۹۶۷ از آن فارغ التحصیل شد. وی سپس با بورسیه‌ای که از دولت تونس دریافت کرد، به پاریس رفت تا در شهر بین‌المللی هنرها آموزش ببیند، اما خیلی زود در جستجوی هویت فرهنگی خود در میان میراث تمدنی عربی و اسلامی و بربری، به کشور بازگشت که یک میراث بزرگ و بی‌انتهاست که دروازه‌های بسیار و سرشار از تحولات دارد، بنابراین، تنها می‌توانست شعله‌ای از آن را برگیرد و تصمیم گرفت تا با آن شعله، سیاهچاله‌هایی که کسی پیش از او در تونس و در سراسر منطقه عربی آن را درنیافت، روشن کند. جهان حروف و معماری شگفت آن، افقی گسترده و فریبا در برابر "‌نجا"‌ی جوان که به دنبال ذات و هویت هنری خود بود، گشود. او شخصیتی است که کودکی خود را در جزئیات عصر کنونی با آراسته‌های اجتماعی و زیبائی‌های آن گذراند و به خط عربی مشغول شد و همیشه مدارهای زیبائی‌شناسانه آن را دنبال کرد و سبک تونسی و جهانی جدیدی را برگرفت و آن را به عنوان سبک زندگی خود برگزید و حتی آن را به شکلی از اشکال اقامت در زمین تبدیل کرد.
"‌نجا المهداوی‌" ‌در برابر کاری که حروف‌نگاران ایرانی پیش از او در مسیر فلسفه حروف انجام داده بودند، بهت زده نماند، بلکه از آنها نیز فراتر رفت و خط عربی را تا دوردست‌ها برد و آن را به آسیاب هنرهای تجسمی و گرافیک و فناوری‌های متعدد آن سوق داد و در رنگ‌ها غوطه‌ور ساخت و بی‌رحمانه آن را به روش نیچه‌ای صرف، بر سفیدی پارچه پاشانید و تمامی فناوری‌ها و نوامیسی که خطاطان خط عربی در طول قرن‌ها ایجاد کرده بودند، که مکاتب خط و انواع و منشأ خط و سیر تحول نقطه‌ گذاری، درک آن را ندارد اما در برابر اسرار زیبائی‌اش مبهوت است، را در هم شکست. او، بال‌های جدیدی به حرف بخشید و خونی رنگین به آن دمید و آن را به سمت بلندی‌های استعاره به پرواز درآورد و آن را به شعر دیداری‌ای تبدیل کرد که همه چشم‌هایی که آن را نظاره کند را شاد می‌گرداند. 
 
ماه حروف.. یکی از آثار نجا المهداوی
‌"نجا"‌ حروف را در همه بستان‌های هنرهای تجسمی و دریاچه‌های رنگ وارد کرد و آن را در چارچوب تجربه‌های گسترده‌ خود که "‌نبض جدیدی"‌ به حروف بخشید، در بیداری و زیر باران آزمود. او پهلوانی بود که بازی با حروف را به خوبی می‌شناخت و می‌دانست که چگونه با انگشتان آبنوسی خود، آن را به انحنا درآورد. 
"نجا المهداوی"، هنرمند حروف‌نگار، نگاه خود را از دیگر هنرها مانند رقص، سینما، موسیقی، تئاتر، رقص پردازی، حکاکی و فناوری‌های طراحی نیز دور نداشت و جوهر ریتم‌های ظاهری و باطنی آن‌ را برای آبیاری حروف در حرکت به سمت زیبایی‌های جدیدی که بیننده را به جهان رؤیا و اندیشه و حیرت ببرد، بهره گرفت. 
تجربه "‌طبل تونسی"‌ نیز از مهمترین تجاربی است که المهداوی در مسیر هنر تجسمی خود، آن را آزمود، زیرا تلاش کرد تا آن را به سمت پناهگاه‌ حروف و پیوندهای آن ببرد و آن را به قندیل‌های آویخته‌ای تبدیل سازد که روغن حروف، آن را روشن می‌گرداند و سرودهای هنرمند فقید مردمی اسماعیل الحطاب از آن می‌چکد و باعث شد که تمام نمایشگاه را در بر بگیرد. وی در این تجربه، همه عناصر انگیختگی هنری و زیبایی را به کار گرفت و همین امر است که برای نخستین بار، نمایشگاه آثار المهداوی در لندن برگزار شد، مردم انگلستان را شگفت زده کرد، به طوری که مطبوعات داخلی نیز بدان اشاره کرده و آن را جذب هنرمند به سوی ریشه‌ها، اصالت و هویت فرهنگی خویش دانستند. 
 تجربه "طبل تونسی" یکی از آثار نجا المهداوی
"نجا" ‌برخی آثار "‌افسانه‌ای"‌ را در چندین کشور طراحی کرد، از جمله در دانشگاه جده که فضای مقابل مسجد آن را به یک دیوار کریستال تبدیل کرد که امواج نامتناهی از حروف روی آن نقش بسته است که فرشی از حروف را در داخل مکان نماز منعکس می‌کند. وی همچنین آثار بی‌نظیری را برای شرکت آمریکایی گوگل و چندین شرکت هواپیمایی و مؤسسات تجاری بزرگ به علاوه جواهر فروشی‌های معروف انجام داد که حرف عربی، آنها را برانگیخت و آن را به گردنبند، انگشتر و دستبند برای بانوان و دختران طبقه ثروتمند جامعه تبدیل کردند. 
درباره تابلوها و تابلوهای دیواری او نیز باید گفت که این آثار، در مهمترین موزه‌های جهان، مانند موزه انگلستان و موزه اسمیت سونیان در واشنگتن، پایتخت ایالات متحده آمریکا نگاهداری می‌شوند.
المهداوی درباره خود می‌گوید: «در روش کار من و کاربرد طرح‌های گرافیکی حروف عربی، صرف نظر از بنیان زبانی و ترکیب‌های هندسیِ این عمل و آموختن ترکیب جمله، تلاش دارم تا به واسطه وارد کردن قواعد و قوانین دانشگاهی در هنر خط که ارزشی از زمان دیگر و نظام شناختی به شمار می‌رود، خشکی این هنر را بشکنم». بدین ترتیب، او به ما کمک می‌کند تا منشور او و میزان تعهد او به علاوه انتخاب هنری مهمش را بفهمیم. آنطور که به نظر می‌رسد، "‌نجا"‌ در عین حال که کاملا آزادانه، روش خود را برای آینده را توصیف می‌کند، حرف را تحریر کرد و آن را از چُرت چند قرنه خود خارج ساخت و سیاهی را از آن زدود و آن را به مدارهای رنگ وارد ساخت و تریبونی در مدارس هنرهای زیبا در اختیار آن قرار داد. «او از حرف، حروف‌نگاری را ساخت».
"نجا"، تنها هنرمند تجسمی تونسی به شمار می‌رود که مجموعه مخصوص به خود را ساخت... و در طول ۶ دهه زمان، سنگ‌های آن را یکی پس از دیگری بر روی هم گذاشت. بدین شکل، او یکی از فرهیختگان تجدیدگرای تونسی به شمار می‌رود که تاریخ فرهنگی را تا ابد جاودان ساختند. 

https://ultratunisia.ultrasawt.com/%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%AD%D۸%B۱%D۹%۸۸%D۹%۸۱%D۹%۸A-%D۹%۸۶%D۸%AC%D۸%A۷-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۹%۸۵%D۹%۸۷%D۸%AF%D۸%A۷%D۹%۸۸%D۹%۸A-%D۸%AD%D۸%B۱%D۹%۹۱%D۸%B۱-%D۸%B۹%D۹%۸۸%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۹%۸۵-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%AD%D۸%B۱%D۹%۸۱-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%B۹%D۸%B۱%D۸%A۸%D۹%۸A-%D۹%۸۴%D۹%۸A%D۹%۸۶%D۹%۸۱%D۸%AA%D۸%AD-%D۸%A۸%D۹%۸۷-%D۸%B۹%D۹%۸۴%D۹%۸۹-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۹%۸۱%D۹%۸۶%D۹%۸۸%D۹%۸۶-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%AA%D۸%B۴%D۹%۸۳%D۹%۸A%D۹%۸۴%D۹%۸A%D۸%A۹/%D۸%B۱%D۹%۸۵%D۸%B۲%D۹%۸A-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%B۹%D۹%۸A%D۸%A۷%D۸%B۱%D۹%۸A/%D۸%AB%D۹%۸۲%D۸%A۷%D۹%۸۱%D۸%A۹-%D۹%۸۸%D۹%۸۱%D۹%۸۶%D۹%۸۸%D۹%۸۶